เรียนออนไลน์ เรียนออฟไลน์ สื่อสารสองทางคืออะไร

จากบทความก่อนหน้า "เรียนพิเศษดีอย่างไร" ทางสถาบันได้นำเสนอถึงความแตกต่างของผู้เรียนแต่ละคนไปแล้วว่าแต่ละคนมี "สไตล์การเรียนที่แตกต่างกัน" ในบทความนี้สถาบันขอนำเสนอมุมมองต่อรูปแบบการเรียนที่กำลังเป็นที่นิยม (อาจเป็นเพราะเหตุการณ์ในปัจจุบันที่บังคับให้รูปแบบการเรียนแบบนี้เป็นที่นิยม) นั่นคือการ "เรียนออนไลน์" เมื่อแต่ละคนมีสไตล์การเรียนที่แตกต่างกัน แล้วผู้เรียนแบบไหนที่เหมาะกับการเรียนออนไลน์

ทักษะที่ผู้เรียนควรมี

1. วุฒิภาวะ

ผู้เรียนที่มีความเป็นผู้ใหญ่มักจะเรียนออนไลน์ได้มีประสิทธิภาพกว่า เพราะการเรียนออนไลน์ไม่มีใครคอยบังคับ ผู้เรียนสามารถเลือกเองได้ ว่าจะสนใจเรียน หรือไม่สนใจเรียน ซึ่งวุฒิภาวะมักมาพร้อมกับอายุของผู้เรียน ดังนั้นผู้เรียนที่เด็กเกินไป อาจไม่เหมาะกับการเรียนออนไลน์ หากไม่มีผู้ปกครองคอยควบคุมเวลาเรียน

2. ระเบียบวินัยและความใส่ใจ

เนื่องจากการเรียนออนไลน์ ผู้สอนอาจไม่สามารถบังคับผู้เรียนได้เหมือนกับการเรียนออฟไลน์ ผู้เรียนจึงต้องมีระเบียบวินัยและเอาใจใส่กับคอร์สเรียน มิฉะนั้นความอิสระของการเรียนออนไลน์จะส่งทำลายประสิทธิภาพการเรียนของผู้เรียน

3. การบริหารเวลา

ในคอร์สเรียนออนไลน์ที่เป็นคอร์สสอนสด หากผู้เรียนบริหารเวลาไม่ดี เข้าเรียนไม่ทัน ก็จะทำให้พลาดเนื้อหาในส่วนนั้นไป อย่างไรก็ตามคอร์สเรียนออนไลน์ที่เป็นลักษณะบันทึกไว้ล่วงหน้าหากผู้เรียนบริหารเวลาไม่ดี ก็อาจจะไม่มีเวลาในการเรียน หรือแบ่งเวลาให้กับการเรียนไม่พอ จนกระทบต่อประสิทธิภาพในการเรียน

การสื่อสารสองทาง (Two-way communication) คืออะไร

การสื่อสารสองทางคือการที่ผู้ส่งสารและผู้รับสารสามารถสลับกันส่งและรับสารได้ หากเปรียบเทียบการสื่อสารสองทางก็เปรียบเสมือนกับการโทรศัพท์ที่ผู้พูดและผู้ฟังจะเป็นฝั่งใดก็ได้ ส่วนการสื่อสารทางเดียวจะตรงข้ามกัน การสื่อสารทางเดียวจะกำหนดผู้ส่งสารและผู้รับสารขึ้นมาก่อน โดยไม่มีการสลับกันส่งหรือรับสาร เปรียบได้กับการดูโทรทัศน์ที่พิธีกรเป็นผู้ส่งสารและคนดูเป็นผู้รับสาร ผู้ส่งสารจะไม่สามารถรู้ได้เลยว่าผู้รับสารได้รับข่าวสารอย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ และผู้รับสารก็ไม่สามารถสื่อสารกับผู้ส่งสารได้อย่างทันท่วงทีหากผู้รับสารไม่เข้าใจในสิ่งที่ผู้ส่งสารกำลังสื่อ

หากเปรียบเทียบกับการเรียน การเรียนออฟไลน์จึงเป็นการสื่อสารแบบสองทางอย่างสมบูรณ์ เนื่องจากผู้สอนและผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กัน สามารถสื่อสารผ่านกันได้ทั้งผ่านภาษาพูดและภาษากาย ผู้สอนจึงสามารถรับรู้ว่าผู้เรียนเข้าใจหรือไม่เข้าใจได้จากภาษากายที่ผู้เรียนสื่อออกมา

แล้วการเรียนออนไลน์เป็นการสื่อสารแบบไหน การเรียนออนไลน์แท้จริงแล้วมีหลายรูปแบบ

1. การเรียนออนไลน์แบบสอนสด (Live streaming)

เป็นการสื่อสารแบบทางเดียว หรือกึ่งสองทาง การสอนสดผู้สอนจะเป็นผู้ส่งสารเป็นหลัก อย่างไรก็ตามหากผู้สอนมีการเปิดรับฟังความเห็นหรือรับคำถามจากผู้เรียนในขณะสอนอาจจัดประเภทเป็นการสื่อสารแบบกึ่งสองทางได้

2. การเรียนออนไลน์แบบบันทึกไว้ล่วงหน้า (Pre-recorded)

เป็นการสื่อสารแบบทางเดียว ผู้สอนเป็นผู้ส่งสาร หากผู้เรียนไม่เข้าใจจะไม่สามารถส่งสารถึงผู้สอนได้ อย่างไรก็ตามผู้เรียนอาจสามารถซักถามข้อสงสัยกับผู้สอนได้ผ่านการสื่อสารทางอื่นเช่น กลุ่มพูดคุยออนไลน์ โทรศัพท์ เป็นต้น

3. การเรียนออนไลน์แบบห้องประชุม (Virtual meeting/Conference call)

การเรียนลักษณะนี้เป็นการสื่อสารแบบสองทางที่เกือบสมบูรณ์ เสมือนการเรียนแบบออฟไลน์ เพียงแต่ปรับจากการพบกันในโลกจริง เป็นการพบกันผ่านกล้องและไมโครโฟนแทน